การใช้ทักษะและความสามารถเฉพาะทางที่ได้เรียนมาอาจไม่เพียงพอต่อการทำงานในปัจจุบัน ถึงแม้ว่าจะสามารถทำงานนั้นๆ ให้สำเร็จได้ แต่การมี Soft Skill ก็เปรียบเสมือนมี EQ ที่ดี ซึ่งเป็นทักษะทางด้านอารมณ์และสังคมที่ช่วยในการจัดการกับงานที่ทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ความสามารถในการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า การจัดการบริหารงานที่ได้รับมอบหมาย หรือการทำงานเป็นทีม เป็นต้น ซึ่ง Soft Skill คือทักษะที่ต้องอาศัยการเรียนรู้และประสบการณ์ที่ผ่านมา และทักษะเหล่านี้จะเป็นตัวช่วยให้การทำงานนั้นลุล่วงไปได้ด้วยดี แถมยังช่วยเพิ่มโอกาสในการประสบความสำเร็จในอนาคตอีกด้วย
Soft Skills คืออะไร? แตกต่างจาก Hard Skills อย่างไร?
Soft Skill คือทักษะความสามารถที่ช่วยให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยเป็นทักษะที่ช่วยให้ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างราบรื่นและมีการสื่อสารกับคนอื่นๆ ที่ดี ซึ่งทักษะเหล่านี้สามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
ส่วน Hard Skill คือทักษะเฉพาะทางที่ได้เรียนมา โดยเป็นความสามารถในเชิงเทคนิคที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละสาขาอาชีพ เช่น อาชีพวิศวกร อาชีพสถาปนิก นักสังคมสงเคระห์ และนักบัญชี เป็นต้น ซึ่งอาชีพเหล่าจำเป็นต้องใช้ Hard Skill และมีใบประกอบวิชาชีพจึงจะสามารถทำงานได้ หากประกอบอาชีพเหล่านี้โดยไม่มีใบประกอบวิชาชีพจะถือว่าผิดกฎหมาย นอกจากนี้อาชีพอื่นๆ อย่าง นักออกแบบกราฟิก โปรแกรมเมอร์ และนักการทูตก็เป็นอาชีพที่มี Hard Skill เช่นกันแต่ไม่จำเป็นต้องมีใบประกอบวิชาชีพ
การมี Hard Skill นั้นจะช่วยให้ทำงานในสายอาชีพของตนเองได้อย่างชำนาญ และยิ่งผ่านการฝึกฝนหรือเรียนรู้มากขึ้นเท่าไร ก็จะทำให้มีความชำนาญมากขึ้นเท่านั้น แต่ถ้าหากมี Soft Skill ควบคู่กันไปด้วย ก็จะยิ่งเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานให้ประสบความสำเร็จมากขึ้น เช่น อาชีพนักออกแบบกราฟิก ที่ถึงแม้ว่าจะมี Hard Skill อย่างการใช้โปรแกรมออกแบบต่างๆ อย่างคล่องแคล่วและชำนาญ แต่ขาด Soft Skill อย่างความคิดสร้างสรรค์ การสื่อสาร หรือการบริหารเวลา ก็จะทำให้งานออกแบบมีแต่รูปแบบเดิมและขาดความคิดสร้างสรรค์ ดังนั้น Soft Skill จึงถือว่าเป็นทักษะที่สำคัญต่อการทำงานในปัจจุบันเป็นอย่างมาก
Soft Skills ที่ดี ควรมีอะไรบ้าง?
ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การทำกิจกรรม หรือว่าการทำกิจวัตรอื่นๆ ในชีวิต ล้วนอาศัยทักษะการสื่อสารที่จะต้องติดต่อกับคนอื่นอยู่เสมอ จึงทำให้ทักษะในการติดต่อสื่อสารนั้นจำเป็นต่อการใช้ชีวิตประจำวันในทุกๆ ด้าน เพื่อช่วยจัดการกับสิ่งต่างๆ ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดย Soft Skill คือทักษะจำเป็นที่ควรเรียนรู้ เพราะสามารถใช้ได้ทั้งการทำงานและการทำกิจกรรมให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่ง Soft Skill ที่จำเป็นนั้นมีหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการบริหารเวลา ความคิดสร้างสรรค์ การปรับตัว หรือการสื่อสาร เป็นต้น
การบริหารเวลา (Time Management)
เวลาเป็นสิ่งที่มีอยู่อย่างจำกัดและในหนึ่งวันทุกคนมีเวลาเพียง 24 ชั่วโมงอย่างเท่ากัน ถ้าหากมีการวางแผนและบริหารจัดการเวลาในการทำสิ่งต่างๆ เป็นอย่างดี ก็จะช่วยให้งานทุกอย่างที่ทำออกมามีประสิทธิภาพและสำเร็จภายในเวลาที่กำหนด ดังนั้น ทักษะการบริหารเวลาเป็นทักษะที่มีความสำคัญในการทำทุกๆ สิ่ง ถ้าหากมีการจัดสรร แบ่งเวลา และบริหารเวลาได้อย่างมีประสิทธิภาพแล้ว ไม่ว่างานใดก็สามารถลุล่วงไปได้ด้วยดี โดยการบริหารเวลานั้นมีอยู่หลายประเภท ดังนี้
- การจัดลำดับความสำคัญ (Prioritizing) ในแต่ละวันอาจมีงานจำนวนมากที่ต้องทำ สิ่งแรกที่ควรทำคือการจัดลำดับความสำคัญของงาน เพื่อที่จะได้ทราบว่าควรจะทำงานไหนก่อน เพื่อให้งานเสร็จลุล่วงตามลำดับความสำคัญอย่างเหมาะสม
- การจัดตารางเวลา (Scheduling) สำหรับการจัดตารางเวลาเป็นการบริหารเวลาตามระยะเวลาของงานและการจัดตารางเวลาจะช่วยให้เราเข้าใจได้ง่ายขึ้นว่ามีเวลาในการทำงานชิ้นนั้นๆ มากเท่าไร
- การจัดการงาน (Task Management) เป็นเหมือนรายการสิ่งที่ต้องทำในแต่ละวัน โดยลิสต์งานที่ได้รับมอบหมายและทำตามลำดับที่วางไว้ เพื่อให้งานนั้นเสร็จตามแผนที่ได้วางไว้
- การมอบหมายหน้าที่ (Delegation) ถ้าหากคุณอยู่ในตำแหน่งที่ต้องจัดการและบริหารการทำงานให้เสร็จลุล่วงตามเป้าหมาย ที่ไม่เพียงแต่จัดการในส่วนของตัวเองเท่านั้น แต่ยังต้องกระจายงาน หรือมอบหมายงานให้แต่ละคน ถือเป็นอีกหนึ่งทักษะการบริหารเวลา เพื่อให้งานในทีมเสร็จได้ทันตามเวลาที่กำหนด
การคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking)
Soft Skill คือ ทักษะความสามารถในการคิดวิเคราะห์อย่างหนึ่ง โดยการคิดเชิงวิพากษ์เป็นอีกหนึ่ง Soft Skill ที่มีความสำคัญ เพราะการคิดเชิงวิพากษ์นั้นเป็นการตั้งคำถามกับสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นอย่างมีเหตุและผล ซึ่งต้องใช้ข้อมูลที่มีประกอบการวิเคราะห์และพิจารณาอย่างถี่ถ้วน เพื่อให้มองเห็นถึงจุดมุ่งหมายของสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้น นอกจากนั้นการคิดเชิงวิพากษ์ยังเป็นทักษะสำคัญที่ช่วยทำให้ตัดสินใจในเรื่องต่างๆ ได้ดีขึ้นอีกด้วย
ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity)
ความคิดสร้างสรรค์ ถือว่าเป็นความคิดในมุมมองใหม่ๆ ที่แตกต่างจากรูปแบบที่เคยมีมาก่อน โดยความคิดสร้างสรรค์นั้นเป็นทักษะที่สามารถนำไปปรับใช้กับงานได้ทุกรูปแบบ แถมการมีความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานน้ันยังสามารถช่วยให้แก้ไขปัญหาเดิมๆ ในแนวทางใหม่ที่ช่วยให้งานมีประสิทธิภาพดีมากขึ้นอีกด้วย
การรู้จักแก้ไขปัญหา (Problem-Solving)
ทักษะในการรู้จักแก้ไขปัญหาเป็นอีกหนึ่งทักษะ Soft Skill ที่ควรมีติดตัวไว้เป็นอย่างมาก เพราะไม่ว่าจะเจอปัญหาไหน ก็สามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ทำให้สามารถดำเนินงานต่อไปได้อย่างราบรื่น โดยสามารถเรียนรู้ได้จากประสบการณ์การทำงานที่ผ่านมา หรือเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง โดยขั้นตอนในการแก้ไขปัญหานั้นมีขั้นตอนง่ายๆ เพียง 5 ขั้นตอน ดังนี้
- หาสาเหตุของปัญหา เพราะก่อนที่จะแก้ไขปัญหาได้จะต้องรู้สาเหตุก่อนว่าปัญหานี้เกิดจากอะไร เพื่อที่จะได้หาทางแก้ไขได้อย่างถูกต้อง
- หาทางแก้ไขปัญหา หลังจากรู้สาเหตุของปัญหาแล้ว ก็ต้องหาทางแก้ไข ซึ่งขั้นตอนนี้เป็นอีกหนึ่งขั้นตอนที่สามารถใช้ทักษะความคิดสร้างสรรค์ในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้
- ประเมินทางแก้ไขปัญหา เป็นขั้นตอนการวิเคราะห์ว่าวิธีการแก้ไขปัญหาที่คิดได้นั้นสามารถแก้ไขปัญหานี้ได้หรือไม่ และถ้าหากนำมาใช้ในการแก้ไขปัญหาจะส่งผลกระทบในด้านอื่นๆ หรือเปล่า
- ดำเนินการแก้ไขปัญหา เมื่อได้แนวทางในการแก้ไขปัญหาแล้ว ก็ดำเนินการแก้ไขตามแผนที่วางไว้
- ประเมินผล เมื่อแก้ไขปัญหาแล้ว ให้ทำการประเมินผลในการแก้ไขปัญหาว่าดำเนินการได้ดีหรือมีประสิทธิภาพหรือไม่ ถ้าหากเกิดปัญหานี้อีกในอนาคตควรจะต้องแก้ไขหรือปรับปรุงอย่างไร เพื่อเรียนรู้และพัฒนาตนเอง
การปรับตัว (Adaptability)
การปรับตัวเป็นทักษะที่ต้องมีความยืดหยุ่นและมีสติพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นอย่างไม่คาดฝัน เพื่อที่จะรับมือกับเหตุการณ์ต่างๆ ได้อย่างดี ในส่วนของการทำงานคนที่สามารถปรับตัวได้ดีในสถานการณ์ที่มีการเปลี่ยนแปลงไป ก็จะยิ่งพัฒนาไปได้เร็ว สามารถมองเห็นทางออกของปัญหาหรือมองเห็นโอกาสในการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ดังนั้น ทักษะการปรับตัวอาจจะทำให้คุณประสบความสำเร็จได้อีกด้วย
การสื่อสาร (Communication)
Soft Skill ที่ขาดไม่ได้เลยคือ ทักษะการสื่อสาร ไม่ว่าจะทำงานในด้านไหนๆ ก็จำเป็นต้องใช้ทักษะในการสื่อสาร สำหรับผู้ที่มีทักษะในการสื่อสารที่ดีก็จะช่วยให้สื่อสารออกมาได้ตรงกับความคิดของตัวเอง ทำให้ผู้อื่นเข้าใจสิ่งที่ต้องการสื่อสารได้ง่าย นอกจากนั้นผู้ที่มีทักษะในการสื่อสารที่ดีจะต้องเลือกใช้คำพูดและท่าทางที่แสดงออกมาอย่างเหมาะสม เพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาดและการเข้าใจผิด ดังนั้น ทักษะการสื่อสารเป็น Soft Skill ที่มีความสำคัญ ไม่ว่าจะสื่อสารกับเพื่อนร่วมงานหรือลูกค้าก็เข้าใจง่าย พูดอะไรก็น่าฟัง แถมยังช่วยเพิ่มโอกาสในการประสบความสำเร็จให้กับหน้าที่การงานได้อีกด้วย เพราะการมีความสามารถในการสื่อสารที่ดียังช่วยสร้างโอกาสในงานใหญ่ๆ อย่างการเป็นตัวแทน Pitching งานให้ลูกค้า เป็นต้น
ทักษะระหว่างบุคคล (Interpersonal Skills)
Interpersonal Skill คือ ทักษะระหว่างบุคคล ซึ่งเป็น Soft Skill ที่รวมหลายทักษะเข้าด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น ทักษะการพูด ทักษะการฟัง หรือการเข้าใจคนอื่น เพื่อความสัมพันธ์ที่ดีของคนในองค์กร ซึ่งจะช่วยให้ทำงานร่วมกันอย่างมีความเข้าใจและเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ส่งผลให้บรรยากาศในการทำงานดียิ่งขึ้นและสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้งานมีประสิทธิภาพมากขึ้น แถมยังช่วยให้องค์กรพัฒนาขึ้นได้อย่างรวดเร็วอีกด้วย
การทำงานร่วมกันเป็นทีม (Teamwork)
การทำงานภายในองค์กรจำเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากผู้อื่น เพราะว่างานที่ต้องทำนั้นอาจจะไม่สามารถทำให้เสร็จลุล่วงเพียงคนเดียวได้และจำเป็นต้องใช้ความร่วมมือจากคนอื่นๆ ในองค์กร ดังนั้น การทำงานเป็นทีมจึงเป็นอีกหนึ่งทักษะที่หลายๆ องค์กรมองหาจากผู้สมัครงาน เพราะแสดงให้เห็นว่าสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ ที่สำคัญยังช่วยให้งานออกมามีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น นอกจากนั้นยังได้เรียนรู้และพัฒนาตนเองจากการเรียนรู้การทำงานร่วมกับคนอื่นอีกด้วย
ความเป็นผู้นำ (Leadership)
ความเป็นผู้นำเป็นทักษะที่ต้องใช้ความสามารถในหลายๆ ด้านประกอบเข้าด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นทักษะในการสื่อสาร การโน้มน้าวจิตใจ การตัดสินใจ หรือเป็นคนที่มีความสามารถในงานนั้นๆ ซึ่งการมีผู้นำที่ดีก็จะทำให้องค์กรเจริญก้าวหน้า ดังนั้น ผู้นำที่ดีจะต้องรับฟังความเห็นของผู้ตาม พร้อมกับตัดสินใจได้อย่างรอบคอบและถี่ถ้วน เพื่อให้ผู้ตามมีความมั่นใจและเชื่อมั่นว่าจะนำพาพวกเขาไปในทิศทางที่ดีและประสบความสำเร็จได้
การเรียนรู้สิ่งใหม่ด้วยตนเอง (Self-Learning)
การเรียนรู้สิ่งใหม่ด้วยตัวเอง หรือ Self Learning เป็นทักษะที่ใครๆ ก็สามารถทำได้เพียงแค่มีความสนใจในสิ่งนั้นๆ และที่สำคัญ คือ ทักษะนี้สามารถทำได้อย่างไม่รู้จบ โดยเริ่มจากการเรียนรู้เรื่องที่ตนเองมีความสนใจ ดังนั้น ผู้ที่มีทักษะการเรียนรู้ด้วยตัวเองนั้นจะมีการพัฒนาตนเองอยู่เสมอและยิ่งเรียนรู้มากเท่าไรก็ยิ่งทำให้เป็นคนที่มีความรู้และความสามารถมากขึ้นเท่านั้น
ทำอย่างไรถึงมี Soft Skills
Soft Skill คือทักษะที่สามารถเรียนรู้และฝึกฝนกันได้ด้วยวิธีการต่างๆ แต่ต้องอาศัยประสบการณ์และระยะเวลาในการเรียนรู้ ซึ่งวิธีการที่ทำให้มี Soft Skill นั้นมีหลากหลายวิธี ดังนี้
1.ค้นหาจุดเด่น/จุดแข็ง
ถึงแม้ว่า Soft Skill คือ ทักษะที่สามารถเรียนรู้ได้และเป็นเรื่องจำเป็น แต่การจะมี Soft Skill ในทุกๆ ด้านก็คงเป็นไปได้ยาก ดังนั้น การสำรวจตัวเองเพื่อหาจุดเด่นหรือจุดแข็ง เพื่อจะได้ฝึกด้านนั้นให้มีความชำนาญมากขึ้น
2.การเรียนรู้
Soft Skill คือ สิ่งที่สามารถเรียนรู้กันได้ ไม่ว่าจะเป็นการเรียนรู้ด้วยตัวเองหรือการสมัครคอร์สเรียน ซึ่งในปัจจุบันมีคอร์สสอนทักษะต่างๆ มากมาย เช่น ทักษะการสื่อสารและการใช้น้ำเสียง รวมถึงท่าทางในการพูด ซึ่งการเรียนรู้เหล่านี้เป็นสิ่งที่สามารถเรียนรู้และพัฒนาได้ตลอดเวลา
3.การฝึกฝน
นอกจากการเรียนรู้แล้ว การฝึกฝนหรือว่าใช้งานทักษะนั้นๆ อยู่เป็นประจำก็จะช่วยให้เรามีทักษะที่ดีขึ้นได้ ไม่ว่าจะเป็นการทดลองพูดกับตัวเองหน้ากระจก หรือจะสวมบทบาทสมมุติกับเพื่อน เพื่อฝึกทักษะการสื่อสารก็ได้เช่นกัน และเมื่อทำการฝึกฝนเป็นประจำ ก็จะทำให้ใช้ทักษะเหล่านี้ได้ชำนาญยิ่งขึ้น
4.การพัฒนา
การพัฒนาเป็นสิ่งที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ดังนั้น การฝึกฝน Soft Skill อยู่เป็นประจำก็ช่วยพัฒนาทักษะของเราให้ดีขึ้นได้ โดยอาศัยเวลาในการเรียนรู้ ยิ่งได้เรียนรู้มากขึ้น ทักษะก็จะยิ่งพัฒนามากขึ้นเท่านั้น
5.การปรับปรุงและขัดเกลาทักษะที่มี
ขั้นตอนการปรับปรุงและขัดเกลาทักษะที่มีเป็นหนึ่งในการเรียนรู้ที่จะทำให้เราพัฒนาไปได้อย่างรวดเร็ว ถ้าหากได้ลงมือทำหรือได้ใช้ทักษะที่มีไปแล้ว ให้กลับมาทบทวนตัวเองว่ามีข้อผิดพลาดใดบ้างที่สามารถแก้ไขและปรับปรุงได้ หรือควรขัดเกลาทักษะที่ใช้ไปเหล่านั้นอย่างไร เพื่อให้ทักษะที่มีอยู่ดีขึ้น ดังนั้น การทบทวนการใช้ทักษะต่างๆ และปรับปรุงข้อผิดพลาด ก็จะช่วยให้ทักษะที่มีของเรานั้นพัฒนาและดีขึ้นได้
Hard Skill คือ ทักษะทางวิชาชีพที่ใช้ในการประกอบอาชีพนั้นๆ แต่ Soft Skill คือ ทักษะเสริมที่ช่วยให้การทำงานนั้นออกมาได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในปัจจุบันที่การทำงานนั้นต้องมีการสื่อสาร และปฏิสัมพันธ์ร่วมกับคนอื่นๆ ในสังคม ดังนั้น การมี Soft Skill จึงเป็นอีกหนึ่งทักษะที่ควรมีควบคู่กันไปกับ Hard Skill เพื่อช่วยวางแผนการใช้ชีวิตได้อย่างมีระบบ นอกจากนี้ยังสามารถแกไขปัญหาและรับมือกับสิ่งที่เกิดขึ้นได้อย่างลงตัว แถมยังช่วยส่งเสริมให้การทำงานและการใช้ชีวิตมีประสิทธิภาพ พร้อมกับโอกาสที่จะประสบความสำเร็จมากขึ้นอีกด้วย
