ค่า Incentive คืออะไร? แรงจูงใจของวัยทำงาน งานก็ได้ เงินก็ดี

คนวัยทำงานหลายคนคงเคยได้ยินเกี่ยวกับ ค่า Incentive กันมาบ้าง และพอทราบกันดีอยู่แล้วว่าเป็นค่าที่กระตุ้นให้พนักงานมีแรงจูงใจและกำลังใจในการทำงาน สามารถเพิ่มยอด และคุณภาพของงานให้สูงขึ้นกว่าที่เคย แต่รู้ไหมว่าค่า Incentive ไม่ได้มีเพียงรูปแบบเงินจูงใจเท่านั้น แต่ยังมีรูปแบบการจูงใจพนักงานอีกหลายวิธีที่น่าสนใจ และสามารถนำไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับแต่ละองค์กรอีกด้วย จะมีอะไรบ้างไปดูกันเลย

 ค่า Incentive คืออะไร?

ค่า Incentive คือ ค่ารางวัลจูงใจตอบแทนให้แก่พนักงาน โดยสอดคล้องกับผลงานของพนักงาน เพื่อกระตุ้น แรงจูงใจให้พนักงานทำผลงานให้ได้มากขึ้นอย่างต่อเนื่อง และได้รับรางวัลตอบแทนในอัตราที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่ไม่ใช่มีวิธีนี้เพียงวิธีเดียว ยังมีอีกหลายวิธีที่ใช้จูงใจพนักงานได้อย่างน่าสนใจ และเหมาะสมกับวัฒนธรรมของแต่ละองค์กร เช่น จูงใจด้วยสวัสดิการที่พนักงานอยากได้ จูงใจด้วยการยอมรับ ชื่นชม เป็นต้น

 ค่า Incentive VS ค่า Commission เหมือนกันไหม?

ค่า Incentive กับค่า Commission มีความคล้ายคลึงกัน คือ เป็นรายได้พิเศษที่เพิ่มมา แต่มีจุดแตกต่างกันตรงที่ ค่า Incentive ในรูปแบบเงินรางวัล ส่วนใหญ่เป็นรายได้พิเศษจากกิจกรรมต่างๆ ที่ตั้งขึ้นมาเพื่อเป็นแรงจูงใจในการทำงาน เช่น ถ้าขายได้ 90% จะได้รับ 10,000 บาท ถ้าทำได้ 100% จะได้รับ 20,000 บาท เป็นการกำหนดตายตัวเอาไว้ก่อน

ส่วนค่า Commission ส่วนใหญ่เป็นรายได้พิเศษที่อ้างอิงจากยอดขาย โดยการคำนวณที่มาจากเปอร์เซ็นต์ เช่น เดือนนี้ทำยอดขายได้เกิน 100% ได้รับ 10% โดยคิดจากยอดขายรวมตอนสิ้นเดือน

 ค่า Incentive ใช่เงินค่าจ้างหรือเปล่า?

Incentive คือ เงินจูงใจ ไม่ใช่เงินค่าจ้าง และไม่มีลักษณะเป็นค่าจ้าง โดยอ้างอิงข้อมูลในคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 224/46/2548 และ 3728/2524 จาก สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ 3 ว่า เมื่อเงินที่มอบให้แก่บุคลากร หรือพนักงานเพื่อเป็นแรงจูงใจ หรือตอบแทนนอกเหนื่อจากการทำงานตามเวลางาน ซึ่งทำให้ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขตามที่นายจ้างและลูกจ้างตกลงร่วมกันนั่นเอง

 ค่า Incentive มีกี่แบบ?

ค่า Incentive มี 2 แบบ คือค่า Incentive แบบรายบุคคล และค่า Incentive แบบรายกลุ่ม

 ค่า Incentive แบบรายบุคคล

เป็นรูปแบบการจ่ายเงินรางวัลให้พนักงาน เฉพาะบุคคลใดบุคคลหนึ่ง โดยสอดคล้องกับผลงานที่ทำ เช่น พนักงานจะได้รับเงินจูงใจนี้ เมื่อพนักงานขายสินค้าได้ตามจำนวนที่กำหนด หรือถึงเป้าหมายที่กำหนดไว้ เป็นการจ่ายค่า Incentive ให้แบบทำมากได้มาก ทำน้อยได้น้อย ขึ้นอยู่กับผลงานของแต่ละคน ทั้งยังเป็นการเก็บข้อมูล สถิติของพนักงาน สะสมไว้ประเมินผลระยะยาวได้อีกด้วย

 ค่า Incentive แบบรายกลุ่ม

บางองค์กรอาจไม่สามารถมอบเงินจูงใจให้กับพนักงานทุกคนได้ จึงพยายามจัดรูปแบบการจ่ายเงินรางวัลเป็นแบบรายกลุ่ม หรือแบบภาพรวม พนักงานแผนกเดียวกันจะได้รับค่า Incentive ในระดับเดียวกัน ซึ่งจะได้ช่วยกระตุ้นความสามัคคีและการร่วมแรงร่วมใจของคนในองค์กรเพื่อผลักดันเรื่องใดเรื่องหนึ่งให้บรรลุเป้าหมาย

ค่า Incentive แบบรายกลุ่มจึงอิงจากความสำเร็จของโครงการหรือธุรกิจร่วมค้าของแต่ละกลุ่ม แต่ละแผนกเป็นตัววัด การจ่ายเงินจูงใจแบบกลุ่มนี้มักจะแบ่งให้เท่าๆ กันในหมู่สมาชิกทุกคน แต่บางองค์กรหรือบางโครงการก็อาจแบ่งให้มากน้อยตามผลได้จากงานของพนักงานแต่ละคนร่วมด้วยก็ได้

 ระบบค่า Incentive ที่ดีที่วัยทำงานควรรู้ไว้

การบริหารเงินรางวัลที่เรียกว่า ระบบ Incentive ถือเป็น Pay for Performance หรือการจ่ายค่าตอบแทนตามผลงานที่ทำ และการจะใช้ระบบ Incentive ให้ได้ผลดีนั้น ต้องคำนึงถึงข้อดังต่อไปนี้

 1. ระบบ Incentive ไม่ซับซ้อน และเข้าใจง่าย

การมีระบบ Incentive ที่ดีนั้น พนักงานต้องเข้าใจระบบได้ง่าย และมองเห็นภาพตั้งแต่แรก จะส่งผลให้พนักงานสามารถคิดตามไปได้ว่า จะทำอย่างไรถึงจะได้รับ Incentive นั้น เป็นการกระตุ้นให้พนักงานทำงานอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และส่งผลให้องค์เป็นองค์กรที่มีความเข้มแข็งและมีคุณภาพ

 2. กำหนดเป้าหมาย หรือยอดที่เป็นไปได้จริง

ควรกำหนดเป้าหมายให้เหมาะสม โดยกำหนดเป้าหมาย หรือยอดขายที่สามารถเป็นไปได้จริง เพื่อไม่ให้พนักงานรู้สึกกดดัน หรือรู้สึกว่า ทำอย่างไรก็ไม่มีทางบรรลุเป้าหมายนั้นได้ จนพนักงานเลิกทำงานนั้นไป ซึ่งจะเกิดผลเสียต่องานในภาพรวมขององค์กรได้ นอกจากนี้การกำหนดเป้าหมายที่ดีนั้น เป้าหมายควรจะเชื่อมโยงกับงานของพนักงานโดยตรง และสามารถวัดผลได้อย่างชัดเจนด้วยเช่นกัน

 3. ไม่เปลี่ยนกฎเกณฑ์ค่า Incentive ระหว่างทาง

การกำหนดกฎเกณฑ์ค่า incentive ที่ดี ต้องไม่ควรเปลี่ยนแปลงระหว่างทาง เพราะจะทำให้พนักงานเกิดความสับสน ไม่รู้ว่าต้องทำงานอย่างไรให้ถูกต้อง หากมีการปรับเปลี่ยนระหว่างการทำงาน ยังไม่ทันทำงานเสร็จครบกำหนดเวลา แต่มีการเปลี่ยนแปลงวิธีการจ่าย Incentive นับไม่ถ้วน สุดท้ายพนักงานจะเกิดความสับสน รู้สึกไม่โปร่งใส่ จนทำให้ล้มเลิกความตั้งใจ และไม่สนใจการทำงานได้

 4. จ่ายค่า Incentive ตามกำหนดเวลา

การจ่ายค่า Incentive ที่ดี ต้องจ่ายให้ตรงต่อเวลาตามที่ได้กำหนดไว้ ไม่ควรเลื่อนหรือเบิกจ่ายล่าช้า เพราะสามารถส่งผลเสียได้ ในระหว่างที่รอคอย พนักงานจะรู้สึกท้อ ไม่ถูกจูงใจในการสร้างผลงานครั้งต่อๆ ไป

 ข้อดี-ข้อเสียของการมีระบบ Incentive

ระบบ Incentive คือเครื่องมือที่ดีอย่างหนึ่งในการบริหารค่าตอบแทน แต่การจะนำมาใช้ต้องคิดให้รอบคอบก่อนทุกครั้ง เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ตรงตามเป้าหมายขององค์กร

 ข้อดี

• เป็นตัวกระตุ้นให้พนักงานใช้ความพยายามมากขึ้นได้อย่างต่อเนื่อง
• ทำให้องค์กรสามารถบรรลุเป้าหมายได้เป็นอย่างดี
• นับเป็นการตอบแทนกันและกัน ระหว่างองค์กรและพนักงาน ซึ่งสามารถสร้างความแน่นแฟ้นภายในได้

 ข้อเสีย

แน่นอนว่า หากมีการบริหารและวางนโยบายการให้ค่า Incentive ที่ไม่ดี อาจส่งผลกระทบโดยรวม ดังนี้

• พนักงานอาจพยายามทำทุกวิธีเพื่อให้ได้เงินรางวัลตอบแทนนั้น โดยไม่สนความถูกต้อง ในระยะยาวจะยิ่งเกิดผลเสียต่อองค์กรมากขึ้นเรื่อยๆ
• เมื่อเป้าหมายบรรลุ องค์กรก็จะมีเป้าหมายใหม่ที่สูงขึ้น ทำให้พนักงานรู้สึกได้ Incentive น้อยลง เพราะต้องทำงานเหนื่อยมากขึ้น แต่กลับได้ในอัตราเท่าเดิม
• หากผ่านไป พนักงานรู้ว่าผลงานที่องค์กรต้องการ จะต้องแลกด้วยเงินที่องค์กรให้ เมื่อมอบหมายงานใหม่ให้โดยไม่มีค่า Incentive พนักงานอาจไม่ยอมทำหรือทำอย่างไม่เต็มประสิทธิภาพ

ค่า Incentive คือเงินรางวัลตอบแทน ที่ใช้สร้างแรงจูงใจและกระตุ้นให้พนักงานในองค์กรมีความพยายามในการทำงานมากขึ้น เพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ มีระบบการจ่ายเงินรางวัลทั้งแบบรายบุคคลโดยอิงจากผลงานของพนักงานแต่ละคน และแบบรายกลุ่มที่อิงจากความสำเร็จโครงการของแต่ละแผนก ทั้งนี้ระบบ Incentive คือเครื่องมือที่ดีในการบริหารค่าตอบแทน การจะนำมาใช้ต้องมีการวางแผนระบบให้ดีเสียก่อน โดยการตั้งกฎเกณฑ์ให้ชัดเจน เข้าใจง่าย กำหนดเป้าหมายที่สามารถเป็นไปได้จริง ไม่เปลี่ยนแปลงค่าเกณฑ์ Incentive ระหว่างดำเนินการ และต้องเบิกจ่ายตรงตามเวลาที่กำหนด สุดท้าย Incentive มีทั้งข้อดีและข้อเสีย ซึ่งการเลือกใช้รูปแบบที่เหมาะสมกับองค์กร ก็ขึ้นอยู่กับวัฒนธรรมของแต่ละองค์กร รวมไปถึงพฤติกรรมของพนักงานเอง